Diëten; goed voor je lijn, maar minder voor je brein

Je zult je misschien wel afvragen, waarom een blog over diëten op een website die gaat over onderwijs en het brein? Het internet staat toch al vol met berichten van fit-girls en dieet-goeroes over afvallen, voedingshypes en gezond eten? Dat klopt, en daarom ga ik je hier dan ook niet vertellen welk dieet goed voor je is en hoe je het beste kunt afvallen. Al zal de oplossing bestaan uit minder en gezonder eten, in combinatie met meer bewegen.

Terug naar het brein. In de anatomie van het brein kon je lezen dat de hersenen uit neuronen bestaan; een complex netwerk van zo’n 100 miljard zenuwcellen die met elkaar communiceren. Deze cellen bestaan voor het grootste gedeelte (ongeveer 60%) uit vet. Gemiddeld wegen hersenen 1-1,5 kilo en nemen daarmee slechts 2% van je lichaamsgewicht in beslag. Desondanks zijn de hersenen verantwoordelijk voor het aansturen van alle bewuste en onbewuste lichaamsprocessen, zoals bewegen, praten, denken en leren. Om alle processen in het brein goed te laten verlopen heeft het lichaam energie nodig. Het is dus niet zo gek dat onze hersenen 20% van de totale energie die ons lichaam nodig heeft gebruiken.

Energie en vetten, twee voedingsstoffen die dus zeer belangrijk zijn voor onze hersenen. Maar laat dit nou de 2 meest omstreden voedingsstoffen zijn, welke bij diëten vaak worden geschrapt…

Begint de relatie tussen diëten en het brein je inmiddels al te dagen?

Genoeg en gezond eten is belangrijk
Zoals eerder gezegd hebben je hersenen suikers nodig als brandstof. De voeding die je inneemt wordt omgezet als brandstof. Hoe beter de brandstof, hoe beter je brein zal functioneren. Het is echter wel van belang dat je de energie uit de juiste bronnen verkrijgt. Dit betekent dat je niet moet grijpen naar snoep, koek en frisdrank, maar naar bronnen waarbij de suikers (glucose) langzaam worden afgegeven aan de hersenen, zoals:

groente
fruit
vezelrijke koolhydraten (volkorenbrood, zilvervliesrijst, volkorenpasta)

Vetten zijn nodig voor het onderhouden van het neuronennetwerk, zodat de cellen goed met elkaar kunnen blijven communiceren. Indien je te weinig vetten binnenkrijgt, heeft dit invloed op je concentratie en geheugen. Nu moet je niet direct naar de frietkraam op de hoek rijden. Want ook voor vetten geldt dat niet alle vetten hetzelfde en dus gezond zijn. Bij gezonde vetten moet je denken aan;

vette vis (haring, makreel, zalm, sardines)
avocado
noten/zaden/pitten
olijfolie

Indien jouw hersenen te weinig goede voedingsstoffen ontvangen kun je last krijg van verschillende klachten. Misschien herken jij een/meer van de volgende kenmerken wel:

Slecht korte-termijn geheugen
Verminderde concentratie
Trage reactie
Vermoeidheid
Labiliteit
Boosheid en agressiviteit
Angstige gevoelens
Nerveus gedrag
Prikkelbaar gedrag

Om je brein goed te laten functioneren heb je gewoonweg koolhydraten/suikers en vetten nodig. Je doet er dus niet goed aan om deze (volledig) te schrappen uit je voeding. Naast het feit dat je genoeg moet eten, is het vooral ook belangrijk om te kijken naar de juiste voedingsstoffen die je hersenen nodig hebben om goed te kunnen functioneren. Naast energie en vetten hebben de hersencellen voor een goede onderlinge communicatie ook mineralen en vitaminen nodig. Deze bouwstoffen krijg je binnen door gezond en gevarieerd te eten. Wat ons brein verder ook fijn vindt is veel water drinken. Door het drinken van worden de afvalstoffen uit ons lichaam gevoerd.

Shake it? Chew it!
In de dieetwereld zijn shakes tegenwoordig ook erg in trek. Hoewel de effecten om af te vallen volgens de verpakkingen veelbelovend zijn, is het voor je brein minder gunstig. Het kauwen op voedsel heeft namelijk een positieve werking op je brein! Dit heeft te maken met de doorbloeding die hierdoor toeneemt, waardoor bepaalde hersenfuncties beter werken, waaronder je concentratie en geheugen. Dus beter laat je de shakes staan en kauw je je eten gewoon zelf.

Aangezien voeding zo’n belangrijke rol speelt bij de werking van het brein en de denk- en leerprocessen is dit volgens MYOB een van de basisbehoeften van het brein. Wil je weten welke basisbehoeften het brein nog meer heeft? Kijk dan hier.

In mijn volgende blog lees je waarom bewegen zo belangrijk is voor je brein.

Referenties:

Dinteren, R. van. (2014). Brein in onderwijs. Zaltbommel: Thema.
Herseninstituut (2019). Feiten en cijfers. Geraadpleegd van https://herseninstituut.nl/hersenen/feiten-cijfers/
Hersenstichting (2019). Voeding. Geraadpleegd van https://www.hersenstichting.nl/alles-over-hersenen/de-hersenen/anatomie
Voedingscentrum (2019). Afvallen. geraadpleegd van https://www.voedingscentrum.nl/nl/mijn-gewicht/overgewicht.aspx?gclid=Cj0KCQiA2L7jBRCBARIsAPeAsaOBHE87vP6LsU88lHzTZZYLGoESBo1oM9LTsePeSsQpNtOIyg9xfHYaAryyEALw_wcB
Vreugdenhil, K. (2014). Breinkennis voor opvoeding en onderwijs. Groningen/Houten: Noordhoff Uitgevers.